કોરોના, ક્રૂડ ઓઈલ, મંદી અને ડિફોલ્ટના વધેલા જોખમને કારણે રોકાણકારોનું સેન્ટિમેન્ટ ખતમ થઈ ગયું
એજન્સી > નવી દિલ્હી
વૈશ્વિક બ્રોકરેજ હાઉસ મોર્ગન સ્ટેન્લીએ કહ્યું છે કે ઝડપથી ફેલાઈ ગયેલા કોરોના વાયરસને કારણે 2020માં વૈશ્વિક મંદી શરૂ થઈ ગઈ છે અને ચાલુ વર્ષે વૈશ્વિક જીડીપી ગ્રોથ ગગડીને માત્ર 0.9 ટકા થઈ જશે. બ્રોકરેજના એનલિસ્ટ્સે કહ્યું છે કે આ મંદી 2001ની મંદી કરતાં પણ વધારે ખરાબ હશે. ગોલ્ડમેન સેશે પણ કહ્યું છે કે વૈશ્વિક મંદી શરૂ થઈ ગઈ છે. મોર્ગન સ્ટેન્લીના ચીફ ઈકોનોમિસ્ટ અને ગ્લોબલ હેડ(ઈકોનોમિક્સ) ચેતન આહ્યાએ કહ્યું હતું કે ‘કોવિડ-19 જે રીતે પ્રસરી રહ્યો છે તે જોતા અમારી ધારણા અનુસાર 2020માં વૈશ્વિક ગ્રોથ 0.9 ટકા થઈ જશે, જે વૈશ્વિક નાણાકીય કટોકટીથી અત્યાર સુધીમાં સૌથી નીચો ગ્રોથ હશે. 2001ની મંદી કરતાં પણ આ વર્ષની મંદી વધારે ખરાબ હશે. પ્રથમ ક્વાર્ટરમાં ગ્રોથ 0.3 ટકા રહેવાની ધારણા છે, બીજા ક્વાર્ટરમાં 0.6 ટકા ગ્રોથ જોવા મળશે.’ આહ્યાએ નોરા વેસરમેનના ડેરિક કેમ અને ફ્રેન્કો ઝાઓ સાથે મળીને રિપોર્ટ તૈયાર કર્યો છે.
વૈશ્વિક સરકારો અને સેન્ટ્રલ બેન્કોએ નીતિગત પગલાં લીધા છે, તેનાથી થોડી મદદ મળશે તેમ છતાં મોર્ગન સ્ટેન્લીના મતે વૈશ્વિક અર્થતંત્રને કોરોનાથી મોટો ફટકો પડશે. બેન્ક ઓફ અમેરિકા(BofA) સિક્યુરિટીઝના ફંડ મેનેજરના માર્ચ મહિનાના સર્વે મુજબ કોરોના, ક્રૂડ ઓઈલ, મંદી અને ડિફોલ્ટના વધેલા જોખમને કારણે રોકાણકારોનું સેન્ટિમેન્ટ ખતમ થઈ ગયું છે. અગાઉથી નરમાઈ હતી તેમાં કોરોનાને કારણે માર્ચમાં વૈશ્વિક ગ્રોથના અંદાજ અંગે અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો ઘટાડો નોંધાયો છે. 49 ટકા રોકાણકારોના મતે આગામી 12 મહિનામાં વૈશ્વિક ગ્રોથ ઘટશે.
જોખમ ઉઠાવવાની ઈચ્છાશક્તિ(રિસ્ક એપેટાઈટ) પણ ઘટી ગઈ છે જેને કારણે વૈશ્વિક ઈક્વિટી એલોકેશન નેગેટિવ 35 ટકા થઈ ગયું છે, જે વર્ષ 2001 પછીથી સૌથી ઓછું છે. 62 ટકા ફંડ મેનેજરોએ કહ્યું હતું કે ફિસ્કલ પોલિસી મર્યાદિત છે. સરકારોએ હાલમાં 1.9 લાખ કરોડ ડોલર ખર્ચ્યા છે, પરંતુ હજી વધુ પ્રયાસ કરવા પડશે. મોર્ગન સ્ટેન્લીના એનલિસ્ટ્સે કહ્યું હતું કે ફેડરલ રિઝર્વે રવિવારે કરેલી જાહેરાત સાથે તમામ જી-4 દેશોની સેન્ટ્રલ બેન્કો ક્વોન્ટિટેટિવ ઈઝીંગના માર્ગે આગળ વધી છે. હાલમાં વૈશ્વિક વેઈટેડ એવરેજ પોલિસી રેટ 0.48 ટકા છે, જે 2001ની મંદી વખતે હતા તેના કરતાં પણ નીચા દર થઈ ગયા છે. ડિસેમ્બર 2019થી અત્યાર સુધીમાં તેમાં 54 બેસીસ પોઈન્ટનો અને ડિસેમ્બર 2018થી અત્યાર સુધીમં તેમાં 166 બેસીસ પોઈન્ટનો ઘટાડો થઈ ગયો છે. હજી પણ તેમાં ઘટાડો થશે. ઢગલાબંધ સેન્ટ્રલ બેન્કોએ તાજેતરમાં વ્યાજના દર ઘટાડ્યા છે.
BofA સિક્યુરિટીઝના મતે મોટાભાગના રોકાણકારો હાલમાં કેશ સાથે બેસી રહેવા માગે છે અને આવું માનનારા લોકોની ટકાવારી માર્ચમાં 41 ટકા થઈ ગઈ હતી. ફેબ્રુઆરીમાં તે ટકાવારી 32 ટકા હતી. માસિક ધોરણે આ સૌથી મોટો વધારો હતો. 58 ટકા લોકોએ માન્યું હતું કે કોરોના વાયરસ સૌથી મોટું જોખમ છે. નબળી મોનિટરી પોલિસીને 15 ટકા લોકોએ જવાબદાર ગણાવી હતી. અમેરિકામાં 2020માં પ્રમુખપદની ચૂંટણીને 11 ટકા અને બોન્ડનો પરપોટો ફૂટવાની સંભાવનાને 6 ટકા લોકોએ મોટા જોખમ ગણાવ્યા હતા.
