નવી દિલ્હી, તા. 21 માર્ચ 2023, મંગળવાર : કેન્દ્રીય નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે એક પ્રશ્નના લેખિત જવાબમાં માહિતી આપી હતી કે કેન્દ્ર સરકાર પર 155.8 લાખ કરોડનું દેવું છે.માર્ચ 2023 સુધીનો ડેટા આપતા તેમણે કહ્યું કે આ દેવું હાલમાં દેશના કુલ GDPના 57.3% જેટલું છે.જો કે, તેમાંથી વિદેશી દેવું માત્ર રૂ. 7.03 લાખ કરોડ છે,જે જીડીપીના 2.6 ટકાની નજીક છે.એટલે વિદેશી દેવું દેશના કુલ દેવાના લગભગ 4.5 ટકા છે.આ GDP ના 3.1% ની સમકક્ષ છે.દ્વિપક્ષીય એજન્સીઓ વચ્ચેના કરારો હેઠળ મોટાભાગનું વિદેશી દેવું રાહત દરે લેવામાં આવ્યું છે.દેવાના જોખમની સ્થિતિના દૃષ્ટિકોણથી, દેશની નાણાકીય સ્થિતિ હાલ સુરક્ષિત છે.
નિર્મલા સીતારમણે ધ્યાન દોર્યું હતું કે વિનિમય દરની અસ્થિરતા અને વૈશ્વિક આર્થિક આંચકાની અસરોથી ભારતીય અર્થતંત્રને વધુ સુરક્ષિત બનાવવા માટે,રિઝર્વ બેંકે સરકાર સાથે પરામર્શ કરીને વિદેશી ચલણના સ્ત્રોતોને વૈવિધ્યીકરણ અને વિસ્તરણ કરવા માટે તાજેતરમાં સંખ્યાબંધ પગલાં જાહેર કર્યા છે.વિદેશી ચલણ બિનનિવાસી-બી ખાતાઓ પર વ્યાજ દરના ધોરણોમાં છૂટછાટ સાથે સ્વચાલિત બાહ્ય ઉધાર મર્યાદા વધારીને $1.5 બિલિયન કરવામાં આવી છે.ભારત અને જાપાન હાલ વિશ્વની ટોચની 10 અર્થવ્યવસ્થાઓમાં ઝડપથી વૃદ્ધિ કરી રહ્યા છે.આ બંનેની જીડીપી કોરોના પહેલાના સ્તર કરતાં વધુ ઝડપથી વધી રહી છે.પીએચડી ચેમ્બર ઓફ કોમર્સ એન્ડ ઈન્ડસ્ટ્રીના જણાવ્યા અનુસાર 94 દેશોની અર્થવ્યવસ્થા કોરોના પહેલાના સ્તરથી નીચે ગઈ છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે 2023 માં ટોચની 10 મોટી અર્થવ્યવસ્થાઓમાંથી,યુએસ,ચીન,જર્મની,યુકે,ફ્રાન્સ,કેનેડા,ઇટાલી અને બ્રાઝિલ નામના આઠ દેશો પ્રી-પેન્ડેમિક લેવલ કરતાં ઓછું પ્રદર્શન કરી શકે છે.ચેમ્બરે 2019, 2020, 2021 અને 2022ના વિકાસ દર અને 2023ના અંદાજોના આધારે આ અભ્યાસ કર્યો છે.
વૈશ્વિક પડકારો છતાં દેશનો આર્થિક વિકાસ દર 2022-23માં 7% પર રહી શકે છે,છૂટક ફુગાવો પણ ઘટશે.નાણા મંત્રાલયની માસિક આર્થિક સમીક્ષા મુજબ, ઉચ્ચ સેવા નિકાસ,ક્રૂડમાં નરમાઈ અને આયાત આધારિત વપરાશની ઓછી માંગને કારણે 2022-23 અને 2023-24માં દેશની ચાલુ ખાતાની ખાધ ઓછી થઈ શકે છે.
