। નવી દિલ્હી ।
કોરોના વાઇરસના કારણે આવેલી મંદીથી વિશ્વભરના કામદારો શરૂઆતમાં આંચકો ખાઈ રહ્યા છે, ત્યાં હવે કલ્યાણના દાવા સાથે આ અઠવાડિયે લાખ્ખો લોકો નોકરી ગુમાવશે. આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય ભંડોળના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર ક્રિસ્ટાલિના જ્યોર્જિવાએ આના જેવી બીજી કોઈ કટોકટી ન હોય એવી ચેતવણી આપીને ઓસ્ટ્રિયાથી અમેરિકા સુધીની છટણીથી મહામારીથી ઇકોનોમીઓ થીજી ગઈ છે, ત્યારે ૧૯૩૦ના દાયકા બાદની શાંતિના સમયની આ ઘેરી મંદી દર્શાવે છે. ડોઇચે બેન્ક એજીના ઇકોનોમિક રિસર્ચના વૈશ્વિક વડા પીટર હૂપરે મીડિયાને જણાવ્યું હતું કે અમે યુ.એસ. અને યુરોપમાં બેરોજગારીનો દર કિશોરોમાં વધી રહ્યો છે. યુ.એસ. અને યુરોપમાં આપણે નજીકના સમયની પીડાને જોતા, તીવ્રતાના સંદર્ભમાં, મહા મંદી પછી આ અભૂતપૂર્વ મંદી છે. વધતી બેકારી સરકારો અને કેન્દ્રીય બેન્કો પર દબાણ લાવશે કે ક્યાં તો કામદારોને વળતર આપવા માટે કાર્યક્રમોની ઝડપી બનાવવામાં આવે અથવા વાઇરસ નાબૂદ થાય ત્યાં સુધી નોકરીદાતા વાઇરસનો ખાતમો બોલી જાય ત્યાં સુધી કર્મચારીઓને સાચવે નહિતર ૨૫૦ લાખ લોકો નોકરી ગુમાવશે આમાં નિષ્ફ્ળતા એ આના કરતાં વધુ ઘેરી મંદીનું જોખમ ઊભું કરશે અથવા નબળી રિકવરી નીતિ ઘડવૈયાઓને જે તૈયાર છે એવી નીતિઓ ઉપર વધુ ધ્યાન આપવું પડશે. આંતરરાષ્ટ્રીય મજૂર સંગઠને ગયા મહિને ચેતવણી આપી હતી કે જો વાઇરસ નિયંત્રણમાં ન આવે તો લગભગ ૨૫૦ લાખ નોકરીઓ ખતમ થઈ જશે.
બેરોજગાર અમેરિકનોની સંખ્યા વધી
વેલ્ફ્ર દાવા વધ્યા એ પછી મોટો ફ્ટકો આવી રહ્યો છે, કારણ કે બેરોજગારી લાભ માટે અરજી કરનારા અમેરિકનોની સંખ્યા ગયા અઠવાડિયે ૬૬.૫ લાખ આંકડાથી વધી ગઈ છે, જે અગાઉના અઠવાડિયામાં નોંધાયેલા રેકોર્ડ કરતા બમણા છે. તે બે અઠવાડિયાના ૯૯.૬ લાખ સંયુક્ત દાવાઓ ૨૦૦૭-૨૦૦૯ની મંદીના પહેલા ૬.૫ મહિનામાં કુલની સમકક્ષ છે.ગોલ્ડમ સાંચ ગ્રૂપ ઇન્કોર્પોરેશને આ અઠવાડિયે આગાહી કરી હતી કે ત્યાં જલ્દીથી બેરોજગારી ૧૫% જેટલી થઈ જશે.
૨૦૨૧ સુધીમાં અમેરિકામાં બેરોજગારી ૪.૬ ટકાએ પહોંચશે
જેપી મોર્ગન અર્થશાસ્ત્રીઓએ આગાહી કરી છે કે વિકસિત બજારોમાં બેરોજગારીના તેમના માપનમાં આ વર્ષની મધ્ય સુધીમાં ૨.૭ ટકા ટકાનો ઉછાળો આવશે, જે આ વર્ષનો પ્રારંભ ચાર દાયકામાં તેની નીચી સપાટીની આસપાસ પહોંચી જશે. ઇકોનોમી થોડી પાટે ચઢતાં થોડી રૂઝ આવશે, છતાં તેઓએ આગાહી કરી હતી કે ૨૦૨૧ના અંત સુધીમાં અમેરિકામાં બેરોજગારી ૪.૬ ટકા સુધી પહોંચી જશે અને તે યુરોપિયન વિસ્તારમાં ૮.૩ ટકા સુધી પહોંચી જશે.
તણાવ વચ્ચે આકરી કસોટી થશે
યુ.એસ. ની વધુ ફ્લેક્સિબલ કલ્ચરનો અર્થ એવો થાય કે યૂરો વિસ્તાર અથવા જાપાન કરતા તેઓ વધુ નોકરી ગુમાવશે. યુ.એસ.ના વિનાશની પ્રથમ ઝલક શુક્રવારે તેના માસિક મજૂર અહેવાલમાં સ્પષ્ટ થઈ હતી, જે દર્શાવે છે કે ગયા મહિને રોજગાર એક દાયકામાં પહેલી વાર ઘટયો હતો. અર્થશાસ્ત્રીઓએ જે આગાહી કરી હતી તેના કરતા સાત ગણા એટલે કે ૭,૦૦,૦૦૦ નોકરી ઘટી છે. આ આંકડા વધુ ચિંતાજનક છે કારણ કે તેઓ છૂટાછવાયા અને બંધ થવાના સૌથી મોટી શરૂઆત પહેલા માર્ચની શરૂઆતમાં મજૂર-બજારના નુકસાનને આવરી લે છે.
કોરોનાને પગલે અમેરિકી અર્થવ્યવસ્થામાં ૭ ટકાના ઘટાડાનો અંદાજ
અમેરિકી કોંગ્રેસનલ બજેટ ઓફિસ ( સીબીઓ)એનું અનુમાન છે કે, બીજા ત્રિમાસિક ગાળામાં અમેરિકાના સફળ ઘરેલું ઉત્પાદન (જીડીપી)માં સાત ટકાનો ઘટાડો આવી શકે છે. કોવિડ-૧૯ના સતત ફેલાવાને કારણે વેપાર- ઉદ્યોગ વેરવિખેર થવા બાબત આ ઘટાડાના અંદાજ પાછળ મુખ્ય કારણભૂત છે.
બીજા ત્રિમાસિક આઉટપુટમાં ઘટાડો થશે
સીબીઓ દ્વારા જાહેર કરાયેલી યાદીમાં કહેવાયું છે કે, જો આ પ્રમાણે થાય છે તો, બ્યૂરો ઓફ ઇકોનોમિક એનાલિસિસ દ્વારા જાહેર કરાયેલા વાર્ષિક વૃદ્ધિદર આનાથી ચાર ગણી હશે. જે લગભગ ૨૮ ટકા હશે. અમેરિકાના કેન્દ્રીય બેન્ક ફેડરેલ રિઝર્વના પૂર્વ ચેરમેન જેનેટ યેલેને આ સપ્તાહે કહ્યું હતું કે, અત્યારસુધીના દરેક સૂચનો એવા સંકેત આપી રહ્યા છે કે, બીજા ત્રિમાસિક ગાળામાં ભારે કડાકો બોલશે.
કોરોનાની અસરનો અંદાજ મૂકવો મુશ્કેલ
યેલેનના જણાવ્યા મુજબ, કોવિડ-૧૯ મહામારી ઝડપથી ફેલાઈ રહી છે. આ સમયે તેની અસર કેટલી હશે તે નક્કી કરવું મુશ્કેલ છે. બેરોજગારી દર વિશે અંદાજ છે કે, આ બીજા ત્રિમાસિક ગાળામાં તે ૧૦ ટકા રહી શકે છે. પાછલા સપ્તાહમાં ૩.૩ મિલિયન બેરોજગારી વીમાનો દાવો કરાયો હતો. જ્યારે આ સપ્તાહે ૬.૬ મિલિયનનો નવો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો હોવાની વિગતો છે.
કલાકોમાં કાપ : માર્ચમાં જર્મનીમાં વિક્રમસર્જક ૪,૭૦,૦૦૦ કંપનીઓએ જર્મન સ્ટેટ વેજ સપોર્ટ માટે અરજી કરી છે અને સૂચવ્યું છે કે લગભગ પાંચમાં ભાગના કામદારોના કામના કલાકો ઘટાડવામાં આવે. ફ્રાન્સના ઉદ્યોગોએ પણ કામદારોને પેરોલ પર રાખવાના લાભ માટે ધસારો કર્યો છે.
