હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ ભાદ્રપદ મહિનામાં શુક્લ પક્ષની ચતુર્થી તારીખથી 10 દિવસનો ગણેશ ઉત્સવ શરૂ થાય છે.આ તહેવાર ભગવાન ગણેશના જન્મદિવસ નિમિત્તે ઉજવવામાં આવે છે.એવું માનવામાં આવે છે કે આ ચતુર્થી પર ગણપતિનો જન્મ થયો હતો. માર્ગ દ્વારા,વર્ષની તમામ ચતુર્થી તિથિ ગણપતિને સમર્પિત હોય છે અને આ તિથિઓ પર ચંદ્ર જોયા બાદ વ્રત તૂટી જાય છે.પરંતુ ગણેશ ચતુર્થી પર ચંદ્ર જોવાની મનાઈ છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે ભૂલથી ચંદ્ર ન જોવો જોઈએ અન્યથા કોઈએ ચોરીનો ખોટો આરોપ સહન કરવો પડશે.આ કારણોસર ગણેશ ચતુર્થીને કલંક ચતુર્થી પણ કહેવામાં આવે છે.એવું કહેવાય છે કે કલંક ચતુર્થી પર ચંદ્ર દર્શનની અસરથી શ્રી કૃષ્ણ પણ પોતાને બચાવી શક્યા નથી.તેના પર સ્યામંતક મણિ ચોરવાનો આરોપ હતો. જાણો આ આખી વાર્તા વિશે.
આ દંતકથા છે
શ્રી કૃષ્ણના શહેર દ્વારકામાં રહેતા સત્રાજીત યાદવે સૂર્યનારાયણની પૂજા કરી અને તેમની પાસેથી સ્યામંતક નામનો રત્ન મેળવ્યો.આ મણિ આખા દિવસમાં આઠ ભાર સોનું આપવા સક્ષમ હતી.જ્યારે સત્રાજીત આ રત્ન સાથે શ્રી કૃષ્ણના દરબારમાં ગયા ત્યારે તેમણે આ રત્નને તિજોરીમાં જમા કરવાની વાત કરી જેથી તેનો દુરુપયોગ ન થાય.પરંતુ સત્રાજીતે તેને રત્ન આપવાની ના પાડી અને રક્ષણ માટે તેના ભાઈ પ્રસેનજિતને આપી.
પ્રસેનજીતને સિંહ દ્વારા મારી નાખવામાં આવ્યો અને મણિ લીધો.આ પછી, રીંછના રાજા જામવંતે તે સિંહને મારી નાખ્યા પછી મણિ મેળવ્યો અને મણિને પોતાની ગુફામાં રાખ્યો.જ્યારે પ્રસેનજીત પાછો ન ફર્યો, ત્યારે સત્રજીત ચિંતિત થઈ ગયો અને તેણે શ્રી કૃષ્ણ પર મણિ ચોરવાનો અને પ્રસેનજિતની હત્યા કરવાનો આરોપ લગાવ્યો.એવું કહેવાય છે કે જે દિવસે શ્રી કૃષ્ણ પર આ આરોપ લગાવવામાં આવ્યો હતો, તે ગણેશ ચતુર્થી હતી અને તેમણે આકસ્મિક રીતે ચંદ્ર જોયો હતો.
આ આરોપમાંથી છુટકારો મેળવવા માટે નારદજીએ શ્રી કૃષ્ણને ભગવાન ગણેશની પૂજા અને ચતુર્થીના દિવસે ઉપવાસ કરવાનો નિયમ જણાવ્યો હતો.આ પછી શ્રી કૃષ્ણ જંગલમાં ગયા અને પ્રસેનજિતને શોધવા લાગ્યા. ત્યાં તેણે જામવંતીની પુત્રી જામવંતી પાસે તે રત્ન જોયું અને તેની માંગણી કરી. પણ જામવંતીએ મણિ આપવાની ના પાડી.
ત્યારબાદ શ્રી કૃષ્ણ અને જામવંત વચ્ચે 21 દિવસ સુધી ભીષણ યુદ્ધ થયું. જ્યારે જામવંત શ્રી કૃષ્ણને હરાવી શક્યા નહીં,ત્યારે તેમને સમજાયું કે તેઓ ભગવાનના અવતાર છે.આ પછી તેણે શ્રી કૃષ્ણની માફી માંગી અને તેની પુત્રી જામવંતી સાથે તેની સાથે લગ્ન કર્યા અને મણિ પરત કરી.જ્યારે શ્રી કૃષ્ણ રત્ન લઈને પરત ફર્યા ત્યારે સત્રાજીત ખૂબ જ શરમાઈ ગયા અને તેમણે શ્રી કૃષ્ણની માફી માંગી અને તેમની પુત્રી સત્યભામા સાથે તેમના લગ્ન કરાવ્યા.
ચંદ્રના દર્શન માટે આ ઉપાય છે
એવું કહેવામાં આવે છે કે જો કાલે દિવસે ભૂલથી ચંદ્ર દેખાયો હોય, તો તરત જ 5 પથ્થરો બીજા કોઈની છત પર ફેંકવા જોઈએ. આ સાથે ચંદ્ર દર્શનની ખામી સમાપ્ત થાય છે.
નોંધ- અહીં આપેલી માહિતી ધાર્મિક માન્યતાઓ અને લોક માન્યતાઓ પર આધારિત છે, આ માટે કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. સામાન્ય જન હિતને ધ્યાનમાં રાખીને અહીં રજૂ કરવામાં આવ્યું છે.
