ઉત્તર પ્રદેશમાં એન્કાઉન્ટર કલ્ચરને લઈને ઉઠતા સવાલો વચ્ચે એક ચોંકાવનારો આંકડો સામે આવ્યો છે.જેમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે 2017થી અત્યાર સુધીમાં યોગી રાજમાં રાજ્યમાં કુલ 186 એન્કાઉન્ટર થયા છે.એટલે કે દર 15 દિવસે પોલીસ એક ગુનેગારને એન્કાઉન્ટરમાં મારી નાખે છે.અગાઉ જ્યારે પણ યુપીમાં કોઈ ગુનેગારનું એન્કાઉન્ટર થયું હતું ત્યારે આવા ચોંકાવનારા આંકડા સામે આવતા હતા.આમાં ઓપરેશન લંગડા હેઠળ યુપી પોલીસે ઘણા ગુનેગારોને પગમાં પણ ગોળી મારી હતી.જેની સંખ્યા ઘણી વધારે છે.
પોલીસ રેકોર્ડની તપાસ કર્યા બાદ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસ દ્વારા એક રિપોર્ટ જાહેર કરવામાં આવ્યો છે,જેમાં આ તમામ આંકડાઓ સામે આવ્યા છે.આ અહેવાલ મુજબ, માર્ચ 2017 થી જ્યારે યોગી આદિત્યનાથે સત્તા સંભાળી ત્યારથી અત્યાર સુધીમાં રાજ્યમાં 186 એન્કાઉન્ટર થયા છે.જે દર્શાવે છે કે દર 15 દિવસે પોલીસ ગોળીબારમાં એક ગુનેગાર માર્યો ગયો હતો.હવે પગમાં કે શરીરના અન્ય ભાગમાં ગોળી વાગવાથી ઘાયલ થયેલા આંકડો જોઈએ તો તે 5,046 છે. એટલે કે દર 15 દિવસે 30થી વધુ કથિત ગુનેગારોને ગોળી મારીને ઘાયલ કરવામાં આવે છે.
યુપીનો ગુનાખોરીનો ગ્રાફ ઘટ્યો
એક્સપ્રેસના અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે પોલીસ એન્કાઉન્ટરમાં માર્યા ગયેલા કુલ 186 અપરાધીઓની યાદીમાં 96 અપરાધીઓ વિરુદ્ધ હત્યાના કેસ નોંધાયેલા છે.જેમાંથી છેડતી,ગેંગરેપ અને પોક્સો જેવા કેસ નોંધાયેલા છે.પોલીસ અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, 2016 અને 2022 વચ્ચે રાજ્યમાં ગુનાખોરીના ગ્રાફમાં ઝડપથી ઘટાડો થયો છે.સત્તાવાર માહિતી અનુસાર, લૂંટમાં 82% અને હત્યામાં 37% ઘટાડો થયો છે.જો કે, ઘણા ઓછા લોકો છે જેઓ એન્કાઉન્ટરને આનું કારણ માને છે.
તપાસમાં પ્રશ્નો ઉભા થયા નથી
આ રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે મોટાભાગના એન્કાઉન્ટર કેસ એવા છે,જેમાં કોઈ સવાલ પૂછવામાં આવ્યા નથી કે કોઈ વિવાદ થયો નથી.દરેક એન્કાઉન્ટરમાં મૃત્યુ થાય છે.તેની મેજિસ્ટ્રેટ તપાસ કરવી જરૂરી છે.રેકોર્ડ મુજબ, 161 એન્કાઉન્ટરો કોઈ પણ વાંધો વિના પતાવટ કરવામાં આવ્યા હતા.જ્યારે બાકીની 25માં તપાસ બાકી છે.એટલે કે, આમાં કોઈપણ પ્રકારના પ્રશ્નો ઉભા થયા નથી. મેજિસ્ટ્રેટની તપાસમાં મેજિસ્ટ્રેટે કાર્યવાહીમાં સામેલ પોલીસકર્મીઓ અને અન્ય સાક્ષીઓના નિવેદનો નોંધવા અને તેમના તારણો સાથેનો અહેવાલ રજૂ કરવો જરૂરી છે.
મેરઠ ઝોનમાં સૌથી વધુ એન્કાઉન્ટર
એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ, એન્કાઉન્ટરના ડેટા દર્શાવે છે કે આ ગુનેગારોમાંથી ત્રીજા ભાગના મેરઠ ઝોન હેઠળ આવતા જિલ્લાઓમાં પોલીસ દ્વારા ગોળી મારીને હત્યા કરવામાં આવી હતી.વારાણસી અને આગ્રા ઝોનમાં 20 અને 14 એન્કાઉન્ટર થયા હતા. ઓપરેશન લંગડાના મામલામાં પણ મેરઠ ઝોન ટોચ પર છે.કુલ 5,046 ગુનેગારોને તેમના પગમાં ગોળી વાગી હતી, જેમાં મેરઠ ઝોનમાં 1,752 ગુનેગારો ઘાયલ થયા હતા.છેલ્લા 6 વર્ષમાં ઘણા પોલીસકર્મીઓ એન્કાઉન્ટર દરમિયાન અથવા ગુનેગારોને પકડતી વખતે મૃત્યુ પામ્યા છે.માહિતી અનુસાર માર્ચ 2017થી એપ્રિલ 2023 સુધીમાં રાજ્યમાં 13 પોલીસકર્મીઓના મોત થયા છે.જ્યારે 1,443 ઘાયલ થયા હતા.
