પ્લાસ્ટિક,પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસ (પીઓપી) અને થર્મોકોલ જેવી હાનિકારક વસ્તુઓથી બનેલા દેવી-દેવતાઓનું પાણીમાં વિસર્જન દેશમાં ક્યાંય નહીં થાય. સીપીસીબીએ પર્યાવરણને અનુકુળ રીતે દેશમાં મૂર્તિ વિસર્જનના નિયમોમાં ફેરફાર કર્યા છે.આ હાનિકારક તત્વોથી બનેલી મૂર્તિઓના વિસર્જનમાં નવા નિયમોમાં સંપૂર્ણપણે પ્રતિબંધિત જાહેર કરાયું છે.
2010ની ગાઈડલાઈનમાં કર્યો ફેરફાર
સેન્ટ્રલ પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડ (સીપીસીબી) એ મૂર્તિ વિસર્જન માટે 2010 માં જારી માર્ગદર્શિકામાં સુધારો કર્યો છે.આ પગલું માટીથી બનેલી મૂર્તિઓના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે લેવામાં આવ્યું છે અને કૃત્રિમ પેઇન્ટ અને રસાયણોને બદલે કુદરતી રંગથી રંગવામાં આવ્યું છે.મંગળવારે બહાર પાડવામાં આવેલા નવા નિયમો,તે મૂર્તિઓને જ પાણીમાં વિસર્જનની મંજૂરી આપશે, જેનું નિર્માણ પર્યાવરણને અનુકૂળ તત્વોથી કરવામાં આવશે અને તેમાં કોઈ હાનિકારક અસરો છોડ્યા વિના બાયોડિગ્રેડેબલ (કુદરતી રીતે સ્વયં વિનાશક) હોવાના ગુણધર્મો હોય.તે સિંગલ-ઉપયોગ પ્લાસ્ટિક,થર્મોકોલ અથવા પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસથી બનેલી મૂર્તિઓના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ છે.સીપીસીબીએ રાજ્યના તમામ પ્રદૂષણ બોર્ડને સુધારેલા માર્ગદર્શિકાના આધારે તેમના નિયમોમાં ફેરફાર કરવા આદેશ આપ્યો છે.તેમજ તહેવારની પહેલા અને તે પછી,જળ સ્ત્રોતોના પાણીના નમૂનાઓ એકત્રિત કરી રિપોર્ટ બનાવવા પણ સુચના આપવામાં આવી છે.
સૂકા ફૂલો અને ઝાડના ફક્ત કુદરતી ફૂલોનો ઉપયોગ કરો
સીપીસીબીના સુધારેલી માર્ગદર્શિકામાં જણાવાયું છે કે,સુકા ફળોના ટુકડાઓ જ મૂર્તિઓને શણગારવા અને ઝાડના કુદરતી ગુંદરનો ઉપયોગ આકર્ષક અને ચળકતી બનાવવા માટે કરવામાં આવશે.
તે અત્યાર સુધી નકામું થઈ રહ્યું હતું
ખરેખર,દર વર્ષે ગણેશ ચતુર્થી અને દુર્ગાપૂજા જેવા તહેવારો દરમિયાન મોટી સંખ્યામાં મૂર્તિઓ નદીઓ અને જળાશયોમાં વિસર્જન કરવામાં આવે છે. વિસર્જન માટે સસ્તી અને ઝેરી અકાર્બનિક તત્વોથી બનેલી મૂર્તિઓના વ્યાપક ઉપયોગને લીધે,જળ સ્ત્રોતો ખરાબ રીતે પ્રદૂષિત થઈ રહ્યા હતા.આને રોકવા માટે સીપીસીબી સતત માર્ગદર્શિકા જારી કરે છે.પરંતુ મૂર્તિના નિર્માણમાં ઉપયોગમાં લેવાતા હાનિકારક પદાર્થો પર પ્રતિબંધ હોવાને કારણે આ કવાયત નકામી સાબિત થઈ રહી હતી.
દેશમાં હવે કયાંય પણ પ્લાસ્ટિક,પીઓપી અને થર્મોકોલ જેવી હાનિકારક વસ્તુમાંથી બનેલ દેવ પ્રતિમાઓનું જળ વિસર્જન નહીં કરી શકાય.સીપીસીબીએ દેશમાં મૂર્તિ વિસર્જનને પર્યાવરણને અનુ કૂળ રીતે કરવા માટે નિયમોમાં ફેરફાર કરી દીધા છે.નવા નિયમોમાં આ હાનિકારક તત્વોથી બનેલ મૂર્તિઓનું વિસર્જન સંપૂર્ણપણે પ્રતિબંધિત જાહેર કરવામાં આવ્યું છે.કેન્દ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડ (સીપીસીબી)એ મૂર્તિ વિસર્જન માટે ૨૦૧૦માં જાહેર કરેલ દિશાનિર્દેશોને સુધાર્યા છે.આ પગલું માટીમાંથી બનેલ અને સિન્થેટીક કલર અને રસાયણોને બદલે પ્રાકૃતિક રંગોથી રંગાયેલ મૂર્તિઓના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે લેવાયું છે.
