– સુપ્રીમ કોર્ટના ચીફ જસ્ટિસની અધ્યક્ષતા હેઠળની બેન્ચે હાઈકોર્ટ પાસેથી વિસ્તૃત માહિતી માંગી
નવી દિલ્હી : બોમ્બે હાઈકોર્ટ દ્વારા સ્કિન ટુ સ્કિન કોન્ટેક્ટ અંગે આપેલા ચુકાદા પર સુપ્રીમ કોર્ટે બુધવારે સ્થગિત રાખતા આ મુદ્દે હાઈકોર્ટ પાસેથી વિસ્તૃત માહિતી માંગી છે.પોક્સોના એક કેસમાં બોમ્બે હાઈકોર્ટમાંથી એક શખ્સને નિર્દોષ છોડવામાં આવતા સુપ્રીમ કોર્ટના ચીફ જસ્ટિસે જણાવ્યું કે હાઈકોર્ટ પાસેથી વધુ વિસ્તૃત માહિતી મંગાવવામાં આવશે.એટોર્ની જનરલે આ મામલાને કોર્ટમાં ઉપસ્થિત કર્યો હતો.પોક્સો કેસમાં બોમ્બે હાઈકોર્ટે આરોપીને છોડી મૂકવાનો ચુકાદો આપ્યો હતો.હાઈકોર્ટે એ આધાર પર આરોપીને મુક્ત કરવા જણાવ્યું હતું કે,બાળક સાથે કોઈ શારીરિક સંપર્ક થયો નહતો.
આ મામલે એટોર્ની જનરલ કે કે વેણુગોપાલે સવાલ ઉઠાવતા આ બાબતને ખતરનાક ગણાવી હતી.સુપ્રીમ કોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ એસ એ બોબડે,જસ્ટિસ એ એસ બોપન્ના અને વી રામાસુબ્રમણ્યમની બેન્ચે આ કેસમાં બોમ્બે હાઈકોર્ટના ચુકાદાને સ્થગિત રાખવાનો આદેશ આપતા આરોપીને પણ મુક્ત કરવા પર રોક લગાવી હતી.
તાજેતરમાં બોમ્બે હાઈકોર્ટે એક ચુકાદામાં જણાવ્યું હતું કે કોઈપણ સગીરના બ્રેસ્ટને સ્કીન ટુ સ્કીન કોન્ટેક્ટ કર્યા વગર સ્પર્શ કરવો તે પોક્સો (પ્રોટેક્શન ઓફ ચિલ્ડ્રન ફ્રોમ સેક્સ્યુઅલ ઓફેન્સિસ) કાયદા અંતર્ગત જાતિય શોષણની શ્રેણીમાં નથી આવતું.
હાઈકોર્ટની નાગપુર બેન્ચના જસ્ટિસ પુષ્પા ગનેડીવાલાએ પોતાના 19 જાન્યુઆરીએ જાહેર કરેલા ઓર્ડરમાં જણાવ્યું હતું કે કોઈપણ છેડતીની ઘટનાને જાતિય શોષણની શ્રેણીમાં ગણવા માટે જાતિય ઈરાદાથી સ્કિન ટુ સ્કિન કોન્ટેક્ટ થયો હોવો જોઈએ. સગીરને ગ્રોપ કરવું અથવા પંપાળવું,જાતિય શોષણની શ્રેણીમાં નથી આવતું.સેશન્સ કોર્ટે એક 39 વર્ષના શખ્સને 12 વર્ષીય બાળકીના જાતિય શોષણના ગુનામાં ત્રણ વર્ષની સજા ફટકારી હતી.બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં જસ્ટિસ ગનેડીવાલાએ આ ચુકાદાને પલટતા આરોપીને મુક્ત કરવા આદેશ આપ્યો હતો.
પોકસો કાયદા હેઠળ આરોપીને નિર્દોષ જાહેર કરવા પર સ્ટે
ત્યારબાદ સુપ્રીમ કોર્ટે ત્વચા-થી-ત્વચા સંપર્ક જરૂરી છે એમ જણાવી પોકસો કાયદા હેઠળ આરોપીને નિર્દોષ જાહેર કરવા માટેના બોમ્બે હાઈકોર્ટના આદેશ પર સ્ટે આપ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે, ‘એટર્ની જનરલે એ નિર્ણય અમારા ધ્યાનમાં લાવ્યા છે. જેમાં હાઇકોર્ટે પોકસોની કલમ 8 હેઠળ આરોપીને એ આધાર પર સ્પષ્ટ રીતે નિર્દોષ જાહેર કર્યો છે કે આરોપીને ગુનો કરવાનો કોઈ જાતીય ઇરાદો નહોતો,કારણ કે કોઈ પ્રત્યક્ષ એટલે કે સીધો શારીરિક સંપર્ક થયો ન હતો. એટર્ની જનરલે જણાવ્યું હતું કે આ હુકમ ભવિષ્યમાં ગંભીર મિસાલ બની શકે છે.સર્વોચ્ચ અદાલતે 39 વર્ષીય એક વ્યક્તિને દોષમુક્ત જાહેર કરવાના આદેશ ઉપર પણ સ્ટે લગાવી દીધો છે.
ચુકાદામાં બોમ્બે હાઈકોર્ટે શું કહ્યું?
અદાલતમાં ફરિયાદી અને સગીર પીડિતાની જુબાની અનુસાર, ડિસેમ્બર, 2016 માં આરોપી સતીષ યુવતીને કંઈક ખાવાનું આપવાના બહાને નાગપુરમાં તેના ઘરે લઈ ગયો હતો.હાઈકોર્ટે તેના ચુકાદામાં નોંધ્યું છે કે જ્યારે તેને તેના ઘરે લઈ જવામાં આવ્યો ત્યારે સતીશે તેની છાતી પકડી અને તેને નગ્ન કરવાનો પ્રયાસ કર્યો.
યુવતીને નિર્વસ્ત્ર કર્યા વિના તેની છાતીને સ્પર્શ કરવાનો પ્રયાસ જાતિય સતામણી નહીં
હાઈકોર્ટે જણાવ્યું હતું કે આરોપીઓએ યુવતીને નિર્વસ્ત્ર કર્યા વિના તેની છાતીને સ્પર્શ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો તેને જાતીય હુમલો તરીકે ગણી શકાય નહીં અને તે આઈપીસીની કલમ 354 હેઠળ મહિલાની નમ્રતાનો ભંગ કરવાનો ગુનો બને છે.જ્યારે કલમ 354 હેઠળ જ્યાં ઓછામાં ઓછી સજા એક વર્ષની કેદની સજા છે,જ્યારે પોક્સો કાયદા હેઠળ જાતીય હુમલો કરવા માટે ઓછામાં ઓછી ત્રણ વર્ષની કેદની સજા મળે છે.
સેશન્સ કોર્ટે પોક્સો એકટ હેઠળ 3 વર્ષની સંભળાવી હતી કેદની સજા
સેશન્સ કોર્ટે પોક્સો એક્ટ અને આઈપીસીની કલમ 354 હેઠળ તેને ત્રણ વર્ષની કેદની સજા સંભળાવી હતી.બંને સજાઓ સાથે સાથે ચાલવાની હતી.જો કે હાઈકોર્ટે તેને પોક્સો એક્ટ હેઠળ ગુનાથી નિર્દોષ જાહેર કર્યો હતો અને ભાદંસં ની કલમ 354 હેઠળ તેની સજાને સમર્થન આપ્યું હતું.હાઈકોર્ટે કહ્યું,ગુના માટેની સજા (પોક્સો એક્ટ હેઠળ) ની સખત પ્રકૃતિ જોતાં કોર્ટ માને છે કે મજબૂત પુરાવા અને ગંભીર આક્ષેપો હોવા જરૂરી છે.
છોકરી પ્રતિ અપરાધિક બળ પ્રયોગ કહેવાય જાતિય હુમલો નહીં
તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, ‘કોઈ વિશિષ્ટ ખાસ વિગતોની ગેરહાજરીમાં 12 વર્ષની બાળકીના છાતીને સ્પર્શ કરવો અને તેણીનું ટોપ હટાવાયું કે આરોપીએ હાથ ટોપની અંદર નાંખીને તેના સ્તનને સ્પર્શ કર્યો આ બધું જાતિય-યૌન હુમલાની પરિભાષામાં નથી આવતું. ન્યાયમૂર્તિ ગનેડીવાલાએ પોતાના ચુકાદામાં કહ્યું હતું કે,છાતીને સ્પર્શ કરવાનું કૃત્ય શીલભંગ કરવાની ઈચ્છાથી કોઈ મહિલા – છોકરી પ્રતિ અપરાધિક બળ પ્રયોગ છે.
પોક્સો કાયદા હેઠળ જાતીય હુમલોની વ્યાખ્યા શું છે?
પોક્સો કાયદા હેઠળ, જાતીય હુમલો એ વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવે છે જ્યારે કોઈ જાતીય ઉત્પિડનના ઉદ્દેશ્યથી બાળકના ખાનગી ભાગોને, સ્તનોને સ્પર્શ કરે છે,અથવા તેના / તેણીના ખાનગી ભાગો સાથે બાળક / બાળકીને અથવા જાતીય ઉદ્દેશ સાથેની કોઈ અન્ય વ્યક્તિને સ્પર્શે છે.જાતીય સમાગમ વિના જાતીય ઉદ્દેશ સાથે શારીરિક સંપર્ક શામેલ હોય તેવા કૃત્યોને જાતીય હુમલો કહેવામાં આવે છે. ‘કોર્ટે ચુકાદો આપ્યો કે જાતીય હુમલોની વ્યાખ્યામાં’ શારીરિક સંપર્ક ‘અથવા’ સીધો શારીરિક સંપર્ક શામેલ હોવો જોઈએ.
