નવી દિલ્હી, 4 એપ્રિલ 2022,બુધવાર : સમગ્ર દેશ વીજળીની ભારે કટોકટીનો સામનો કરી રહ્યો છે.આવી સ્થિતિમાં વૈકલ્પિક ઉર્જા અને પવન ઉર્જાના મોરચે રાજસ્થાનમાંથી સારા સમાચાર આવી રહ્યાં છે.રાજસ્થાનમાં પવન ઉર્જાથી મળતી વીજળીના કારણે રાજસ્થાન હવે વીજ સંકટમાંથી બહાર આવવા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે.રાજ્યમાં વીજળીની કટોકટી વચ્ચે રિન્યુએબલ એનર્જી (સૌર, પવન ઉર્જા) ‘સંકટ મોચક’ તરીકે ઉભરી આવી છે.આમાં પવન ઉર્જા પણ મુખ્ય છે, જેના કારણે રાજ્યમાં બે દિવસથી વીજકાપ થયો નથી.કારણ કે, પવનમાંથી 470 થી 500 લાખ યુનિટ (પ્રતિદિન) વીજળી મળતી હતી.જ્યારે દરમિયાન 450 થી 500 લાખ યુનિટની કપાત હતી અને પવન ઉર્જા પણ માત્ર 30 થી 70 લાખ યુનિટ મળી શકી હતી.એટલે કે વીજળીની અછત મુખ્યત્વે પવન ઉર્જા દ્વારા પૂરી થતી હતી.
આ ઉપરાંત સોલારમાંથી પણ 190 થી 230 લાખ યુનિટ મળ્યા હતા.નિષ્ણાતો એમ પણ માને છે કે, હવે રાજ્યોએ થર્મલ કરતાં વધુ ઝડપથી રિન્યુએબલ એનર્જીને પ્રોત્સાહન આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું પડશે.આ દરમિયાન, સરકારે પણ હાઇબ્રિડ પ્લાન્ટનો કોન્સેપ્ટ લઇને આવી.તે જ જગ્યામાં સોલાર પાવર પ્લાન્ટ પણ લગાવવામાં આવશે.આનો ફાયદો એ પણ છે કે, એક જ જગ્યાએથી દિવસ અને રાત બંને સમયે વીજળી મળી રહેશે.
સૌર ઊર્જા સ્થાપન અને ઉત્પાદન ક્ષમતામાં રાજસ્થાન દેશમાં પ્રથમ ક્રમે છે.આ પછી કર્ણાટક, તમિલનાડુ, ગુજરાતનો નંબર આવે છે.વિશ્વનો સૌથી મોટો સોલાર પાર્ક રાજસ્થાનના ભડલામાં સ્થિત છે, જેની ક્ષમતા 2,245 મેગાવોટ છે.પ્રથમ ચાર સ્થાન પર તમિલનાડુ, કર્ણાટક, મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત પવન ઉર્જામાં છે, ત્યારબાદ રાજસ્થાન છે.આના પર પણ કામ કરવાની જરૂર છે.
રાજ્ય વિદ્યુત ઉત્પદન નિગમ પાસે 7580 મેગાવોટની ઉત્પાદન ક્ષમતા સાથે રાજ્યમાં 23 એકમો છે.તેમાંથી 1720 મેગાવોટ ક્ષમતાના 4 યુનિટમાંથી વીજ ઉત્પાદન હજુ બંધ છે.હાલમાં 5860 મેગાવોટની ક્ષમતાના માત્ર 19 યુનિટ ચાલી રહ્યા છે.મંગળવારે, આ એકમો પણ લગભગ 4400 મેગાવોટ ક્ષમતાથી ચલાવવામાં આવ્યા હતા.
રાજસ્થાનમાં રિન્યુએબલ એનર્જી જનરેશન કેપેસિટી
પુનઃપ્રાપ્ય ઉર્જા હમણાં જ સ્થાપિત લક્ષ્ય (2025 સુધીમાં)
સૌર ઊર્જા 12,163 મેગાવોટ 30 હજાર મેગાવોટ
પવન શક્તિ 4,038 મેગાવોટ 5 હજાર મેગાવોટ
બાયોમાસ એનર્જી 120MW
