બોમ્બે હાઈકોર્ટે અવલોકન કર્યું છે કે અનૈતિક ટ્રાફિક (નિવારણ) અધિનિયમ, 1956 હેઠળ વેશ્યાગીરીને ગુનો માનવામાં આવતો નથી અને પુખ્ત સ્ત્રીને પોતાનો વ્યવસાય પસંદ કરવાનો અધિકાર છે અને તેની સંમતિ વિના તેની અટકાયત કરી શકાતી નથી,ગુરુવારે સુધારક સંસ્થા દ્વારા 3 સેક્સ વર્કર્સને મુક્ત કરી દેવામાં આવ્યા હતા.ન્યાયાધીશ પૃથ્વીરાજની ચવ્હાણની સિંગલ બેંચ, 19.10.2019 ના આદેશને પડકારતી 3 કર્મચારીઓની અરજીની સુનાવણી કરી રહી હતી,જેને મેટ્રોપોલિટન મેજિસ્ટ્રેટ, દ્વારા અધિનિયમની કલમ 17 (2) હેઠળ પાસ કરાઈ હતી. ફરિયાદ કરનાર- પોલીસ કોન્સ્ટેબલ રૂપેશ રામચંદ્ર મોરેની ગુપ્ત માહિતીના આધારે (મહિલા તસ્કરોને પકડવા માટે) છટકું ગોઠવવામાં આવ્યું હતું. મોરેને નિઝામુદ્દીન ખાન નામના વ્યક્તિ દ્વારા માહિતી આપવામાં આવી હતી કે એક દલાલ મલાડના ગેસ્ટ હાઉસમાં મહિલાઓને વેશ્યાગીરી માટે મોકલે છે.પીડિતાને “પેસેન્જર ગેસ્ટ હાઉસ” ના નંબર 7 માંથી અટકાયતમાં લેવામાં આવી હતી.આરોપી અને અન્ય બે પીડિતોની પણ ધરપકડ કરી અટકાયત કરવામાં આવી હતી. તપાસ અધિકારી, સંબંધિત પોલીસ કર્મચારીઓની પૂછપરછ તેમજ મેજિસ્ટ્રેટની તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે પીડિત (એ), (બી) અને (સી) “બેડિયા” સમુદાયના છે.
તે સમુદાયમાં પ્રથા છે કે તરુણાવસ્થા પ્રાપ્ત કર્યા પછી છોકરીને વેશ્યાવૃત્તિ માટે મોકલવામાં આવે છે.પીડિતોનાં માતા-પિતા જાગૃત હતા કે પીડિતો વેશ્યાવૃત્તિમાં વ્યસ્ત છે, મતલબ કે માતાપિતા પોતે તેમની દીકરીઓને વ્યવસાય તરીકે વેશ્યાવૃત્તિમાં જોડાવા દેતા હતા,અને તેથી,મેજિસ્ટ્રેટે શોધી કાઢ્યું કે તે પીડિતોની કસ્ટડી તેમની માતાને આપવી સલામત રહેશે નહીં.કોર્ટે કહ્યું કે પીડિતો પર કાયદેસર કાર્યવાહી કરવામાં આવી રહી ન હોવાથી,વિદ્વાન સલાહકારના જણાવ્યા મુજબ,તેમને નવજીવન મહિલા વસ્તીગિરિ, દેવનાર,મુંબઇ અથવા કોઈ અન્ય સંસ્થાની કસ્ટડીમાં રાખવાનો કોઈ પ્રશ્ન નથી. કોર્ટે જણાવ્યું હતું કે ઉપરોક્ત અધિનિયમ [અનૈતિક ટ્રાફિક (નિવારણ) અધિનિયમ, 1956],મેજિસ્ટ્રેટને કાનૂની કાર્યવાહીની યોગ્ય પ્રક્રિયાને પગલે, આ અંગે કોઈ અંતિમ આદેશ આપ્યા વિના, પીડિતોને 3 અઠવાડિયાથી વધુ સમય માટે કસ્ટડીમાં રાખવાનો અધિકાર નથી.
કોર્ટે ખાસ નિરીક્ષણ કર્યું હતું કે, “કાયદા હેઠળ કોઈ જોગવાઈ નથી જે વેશ્યાવૃત્તિને ગુનાહિત અપરાધ બનાવે છે અથવા કોઈ વ્યક્તિને વેશ્યાવૃત્તિમાં રોકાયેલા હોવાને કારણે શિક્ષા કરે છે. કાયદા હેઠળ સજા વ્યાપારી હેતુ માટે છે અથવા કોઈ વ્યક્તિને રોટલી કમાવવા માટે લૈંગિક દુર્વ્યવહાર અથવા દુરૂપયોગ કરવા માટે,
એ નોંધવું પણ મહત્વનું છે કે અરજદારો પુખ્ત વયના લોકો છે અને તેથી, બંધારણની જેમ, ભારતભરમાં મુક્તપણે ફરવા અને પોતાનો વ્યવસાય પસંદ કરવાનો, તેમની પસંદગીની જગ્યાએ રહેવાનો અધિકાર છે.ફંડામેન્ટલ રાઇટ્સના ત્રીજા ભાગમાં સમાયેલ છે.આ ઉપરાંત સુપ્રીમ કોર્ટે સોમવારે (21 સપ્ટેમ્બર) રોગચાળાને કારણે સંકટ સામે લડતા લૈંગિક કર્મીઓને ખોરાક અને આર્થિક સહાય પૂરી પાડવા કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારોને નિર્દેશ આપ્યો હતો. જસ્ટીસ એલ નાગેશ્વરા રાવ અને હેમંત ગુપ્તાની ખંડપીઠે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારને વિનંતી કરી છે કે તેઓ ઓળખના પુરાવા પર આગ્રહ રાખ્યા વિના રાશન, નાણાકીય સહાય તેમજ માસ્ક, સાબુ અને સેનિટાઇઝર સ્વરૂપે રાહત આપવા તાકીદે વિચારણા કરે. .
