ગુજરાતમાં વિધાનસભામાં અત્યાર સુધીના ટ્રેન્ડમાં કોંગ્રેસનું પ્રદર્શન ઘણું નબળું રહ્યું છે.આ વખતે કોંગ્રેસ 20થી પણ ઓછી બેઠકો પર સંકોચતી જોવા મળી રહી છે.રાજ્યમાં દેશની સૌથી જૂની પાર્ટીનું અત્યાર સુધીનું આ સૌથી ખરાબ પ્રદર્શન છે.આ પહેલા 1990ની ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસનો દેખાવ સૌથી નીચો ગયો હતો.ત્યાં સુધી પાર્ટીને માત્ર 33 સીટો મળી હતી. 2002ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસને 50 બેઠકો મળી હતી, 2007માં 59 બેઠકો મળી હતી. ગત ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસને 77 બેઠકો મળી હતી.તે જ સમયે સત્તા વિરોધી લહેરની કલ્પનાને નકારીને,ભાજપે તેના અગાઉના રેકોર્ડને પણ પાછળ છોડી દીધા છે.આ વખતે ભાજપ ગુજરાત વિધાનસભાની કુલ 182 બેઠકોમાંથી 150 બેઠકો જીતતી જોવા મળી રહી છે.ભાજપને અગાઉ 2002ની ચૂંટણીમાં 127 બેઠકો મળી હતી,પરંતુ ત્યારપછીની ચૂંટણીઓમાં પાર્ટીની બેઠકો ઘટતી રહી. 2017ની ચૂંટણીમાં ભાજપને 99 બેઠકો મળી હતી.ભાજપની પ્રચંડ જીતથી ગુજરાતમાં બે દાયકા પછી સત્તા પર પાછા ફરવાની કોંગ્રેસની આશાને ફટકો પડ્યો નથી,પરંતુ રાજ્યમાં ફરી ઉભરી આવવાની પાર્ટીની આશાઓ લગભગ પૂરી થઈ ગઈ છે.ગુજરાતમાં આમ આદમી પાર્ટી (AAP)ની એન્ટ્રીથી કોંગ્રેસને સૌથી વધુ નુકસાન થયું હોવાની ચર્ચા રાજકીય વિશ્લેષકોમાં છે. તેનો સીધો ફાયદો રાજ્યમાં છેલ્લા બે દાયકાથી સત્તારૂઢ ભાજપને મળ્યો હતો.
કોંગ્રેસની શરમજનક હારને લઈને રાજકીય વર્તુળોમાં ચર્ચા-વિચારણા શરૂ થઈ ગઈ છે.દેશની સૌથી જૂની પાર્ટીની હારના કારણો આ પાંચ મુદ્દાઓ પરથી સમજીએ.
ત્રીજા પક્ષ તરીકે AAPની એન્ટ્રી
1. ગુજરાતમાં અત્યાર સુધી માત્ર બે જ પક્ષો કોંગ્રેસ અને ભાજપ ચૂંટણીમાં સામસામે હતા.પરંતુ આ ચૂંટણીમાં દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલની આમ આદમી પાર્ટીના પ્રવેશથી મુકાબલો ત્રિકોણીય બની ગયો હતો.આ સાથે આપે ચૂંટણીમાં પુરી તાકાત લગાવી દીધી હતી.કેજરીવાલે તમામ 182 બેઠકો માટે માત્ર ઉમેદવારો જ ઉભા રાખ્યા નથી,પરંતુ વિશાળ ચૂંટણી રેલીઓ પણ યોજી હતી.માનવામાં આવે છે કે આની સીધી અસર કોંગ્રેસની વોટ બેંક પર પડી હતી.તે જ સમયે, ભાજપના પરંપરાગત મતદારો તેની સાથે રહ્યા હતા.કોંગ્રેસના મતોના વિભાજનને કારણે ભાજપની બેઠકો વધુ વધી.
2. રાહુલ ગાંધીની ઓછી રેલીઓ : ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણી દરમિયાન કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધી તેમની ભારત જોડો યાત્રામાં વ્યસ્ત હતા.તેમણે ગુજરાતમાં પાર્ટી માટે બહુ ઓછું પ્રચાર કર્યો.કોંગ્રેસે રાજ્યમાં તેના પ્રમુખ રાહુલ ગાંધીની માત્ર એક કે બે જાહેર સભાઓ યોજી હતી.તેનાથી વિપરિત વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પોતાના ગૃહ રાજ્યમાં પડાવ નાખ્યો હતો.
3.સીએમ ચહેરા વગર ચૂંટણી લડવી : ગુજરાતમાં પક્ષનો એકપણ ફાયરબ્રાન્ડ નેતા કે મોટો ચહેરો ન હોવાનું કોંગ્રેસને પણ નુકસાન થયું છે.ઉપરાંત, પાર્ટીએ મુખ્યમંત્રી પદના ઉમેદવાર તરીકે કોઈ નેતાને જાહેર કર્યા નથી.
4. નબળી સંસ્થા : ગુજરાતમાં કોંગ્રેસ લાંબા સમયથી આંતરિક કલહ અને સંગઠનાત્મક પડકારોથી ઝઝૂમી રહી છે.વિધાનસભાની ચૂંટણી પહેલા અનેક દિગ્ગજ નેતાઓ કોંગ્રેસ છોડીને ભાજપમાં જોડાયા હતા.આ નેતાઓમાં યુવા પાટીદાર નેતાઓ હાર્દિક પટેલ,અલ્પેશ ઠાકોર અને અન્યનો સમાવેશ થાય છે.કોંગ્રેસના આ નેતાઓની ખોટથી ગુજરાતમાં પાર્ટી સંગઠનને નુકસાન પહોંચ્યું છે.
5. પીએમ મોદી પર વિવાદાસ્પદ નિવેદન : ગુજરાતમાં બીજા તબક્કાના મતદાન પહેલા કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પર કરેલી વિવાદાસ્પદ ટિપ્પણીએ ભારે વિવાદ જગાવ્યો હતો.ભાજપે આ મુદ્દો જોરશોરથી ઉઠાવ્યો હતો અને તેને વડાપ્રધાન મોદી અને ગુજરાતની છબી સાથે જોડીને રજૂઆત કરી હતી.નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે વડાપ્રધાન મોદી પર ખડગેની ટિપ્પણીથી પાર્ટીને નુકસાન થયું છે.ખડગેએ કથિત રીતે પીએમ મોદીની સરખામણી રાવણ સાથે કરી હતી.
